Чајот, зелениот и црниот имаат бројни докажани придобивки за организмот. Сепак, често се провлекува прашањето кој е поздрав.
Чајот е вториот најпопуларен пијалак во светот по водата. Додека црниот чај најмногу се консумира, сочинувајќи околу 84 отсто од вкупната потрошувачка на чај во Америка, зелениот чај е на второ место, со приближно 15 отсто.
Со толку голема разлика во потрошувачката, можеби ќе се запрашате: Дали еден од овие чаеви е всушност поздрав од другиот?
„Итдис“ (Eaththis) се обиде да ја разјасни и истражи науката за придобивките од црниот чај во однос на зелениот чај.
Интересен факт: и црниот и зелениот чај потекнуваат од растението Camellia sinensis, но се разликуваат по начинот на кој се обработуваат.
На пример, откако ќе се изберат листовите од чајот, тие минуваат низ извиткување и оксидација, што ја создава карактеристичната арома и боја на чајот. Меѓутоа, процесот на оксидација може да се запре со топлина, која ги потиснува ензимите.
Така се произведуваат различни чаеви, како црниот и зелениот.
Што е црн чај?
Црниот чај се прави од листовите на растението Camellia sinensis, кои се целосно оксидирани и ферментирани за да развијат карактеристичен, цврст, робустен вкус.
Во текот на оксидацијата, листовите се изложени на воздух, што ја продлабочува нивната боја и го интензивира нивниот вкус. Потоа, листовите може да останат непроменети или да се загреат, да се исушат и да се издробат за да се направи црн чај. Овој процес резултира со темен чај со силен, понекогаш горчлив вкус.
Најпопуларните видови чист црн чај вклучуваат чај Асам и чај Дарџилинг, додека други популарни мешавини од црн чај вклучуваат Ерл Греј, Бигелоу и Чаи.
Што е зелен чај?
Зелениот чај исто така се прави од листовите на растението Camellia sinensis, но се користат млади, неферментирани листови. За разлика од црниот чај, листовите брзо се обработуваат со топлина, без оксидација.
Интересно, пржењето во тава е неопходно за листовите на зелениот чај за да се спречи оксидацијата предизвикана од природните ензими присутни во листовите.
Сенча е најпопуларниот вид зелен чај, додека други видови зелен чај, како што се Мача, Банча и Ѓиокуро, всушност се произведуваат од неа.
Во зависност од видот на консумираниот зелен чај, профилот на вкусот може да биде малку поинаков. Меѓутоа, во споредба со црниот чај, зелениот чај има многу поблаг вкус.
Запомнете дека температурата на водата, времето на потопување и концентрацијата на чајот исто така може да го променат профилот на вкусот на црниот и зелениот чај.
Нутритивни вредности: Како се споредуваат?
Црниот и зелениот чај имаат мошне слични нутритивни профили, бидејќи и двата содржат кофеин, антиоксиданти и други важни фитонутриенти. Типичен пијалак од чај, подготвен во сооднос од еден грам листови од чај на 100 милилитри вода натопени три минути, содржи приближно 250 до 350 милиграми цврсти материи од чајот.
Овие цврсти материи од чајот се составени од приближно 30-42 отсто катехини или полифеноли, корисни фитонутриенти кои помагаат вашето тело да се одржи во врвна форма, и три до шест отсто кофеин.
Влијанието на обработката и оксидацијата
Примарните нутритивни разлики помеѓу црниот и зелениот чај произлегуваат од начинот на кој тие се обработуваат и оксидираат.
Иако црниот и зелениот чај содржат слични количини на полифеноли, видови флавоноиди или фитонутриенти во секој чај се малку различни како резултат на тоа. Поради уникатните методи на обработка, секој од нив нуди уникатни здравствени придобивки.
Содржина на калории и ниво на кофеин
И црниот и зелениот чај се практично без калории и содржат споредливи количини на кофеин.
Една шолја црн чај има нула калории, мала количина природен натриум (помалку од пет милиграми) и содржи 26 милиграми кофеин.
За споредба, иста шолја зелен чај содржи помалку од две калории, мала количина на протеини (0,25 грама) и малку повеќе кофеин, 29 милиграми. Исто така, содржи трагови на витамини и минерали, вклучувајќи железо, магнезиум, калиум, натриум, цинк, манган, тиамин, рибофлавин, ниацин и витамин Б-6.
Разлики во хранливи материи: дали се важни?
Иако зелениот чај има малку повеќе витамини и минерали од црниот чај, тоа се релативно мали количини.
Здравствени придобивки од црниот чај во споредба со зелениот чај
Децениските истражувања покажаа дека фитонутриентите во црниот и зелениот чај можат да го поддржат кардиоваскуларното и метаболичкото здравје. Неодамнешните истражувања сугерираат дека овие чаеви може да понудат и потенцијални придобивки за третмани против стареење, антидијабетици и антиканцер.
Примарните придобивки може да се припишат на катехините и теафлавините, кои се моќни фитонутриенти присутни во двата вида чај.
Сепак, црниот чај се оксидира и ферментира, каде што катехините се оксидираат (или кондензираат) во соединенија познати како теафлавини и теарубигини. Овие соединенија му даваат на црниот чај темна боја и горчлив вкус.
Спротивно на тоа, зелениот чај не се оксидира или ферментира, што помага да се одржи поголем процент на катехини, особено ЕКГЦ или епигалокатехин-3-галат. Ова е клучна компонента што ќе ја најдете во истражувањето каде зелениот чај се издвојува по неговите придобивки. Имајте на ум, тоа не значи дека содржината на полифенол во зелениот чај е поголема или подобра од црниот чај, таа е само различна.
Единствени придобивки од црниот чај
Имајќи предвид дека црниот чај генерално се консумира повеќе од зелениот чај, важно е да се истакнат уникатните здравствени придобивки што ги нуди овој пијалок.
Црн чај и управување со тежината
Студијата од 2016 година објавена во „Молекулс“ (Molecules) сугерираше дека полифенолите од црниот чај може да бидат поефикасни од полифенолите од зелениот чај во промовирањето на губење на тежината.
Сепак, поголемиот дел од ова истражување е спроведено на животински модели, што значи дека не можеме целосно да ги пренесеме придобивките на луѓето. Тоа не значи дека уживањето во шолја црн чај (ако тоа е ваша желба) нема да помогне во вашите цели за слабеење, особено ако се земе предвид дека е природно без калории и незасладен.
Антивоспалителни својства и поддршка за дијабетесот
Прегледот од 2019 година објавен во Меѓународниот журнал за здравствени науки зеде поширок поглед на корисните ефекти на црниот чај, истакнувајќи ги неговите антиинфламаторни својства и поддршката за управување со дијабетес.
Иако зелениот чај има и антиинфламаторно дејство, црниот чај содржи повисоки нивоа на тефлавини, кои можат да понудат уште посилна антиоксидантна заштита. Овие теафлавини помагаат во неутрализирање на слободните радикали во телото, потенцијално намалувајќи го воспалението и промовирајќи го здравјето на срцето.
Уникатните придобивки од зелениот чај
Иако зелениот чај ги дели антиинфламаторните својства со црниот чај, неговата извонредна предност во последниве години се чини дека е неговата улога во антиканцерогените терапии.
Зелениот чај и превенција од рак
Студијата од 2020 година објавена во „International Journal of Molecular Sciences“ истражуваше зошто катехините од зелениот чај – претежно епигалокатехин, епикатехин галат и епигалокатехин галат (EGCG) – прават толку многу за спречување на рак.
Истражувачите откриле дека овие соединенија работат заедно за да ги неутрализираат слободните радикали на азот и кислород, намалувајќи го воспалението и предизвикувајќи смрт на клетките на ракот без да влијаат на здравите клетки.
Ефектите на полифенолите од зелениот чај врз запирање на растот на клетките на ракот и намалување на ризикот од рак се пријавени во областите на простатата, панкреасот, дојката и желудникот. Иако зелениот чај не може да ги замени фармаколошките третмани како што е хемотерапијата, неговото вклучување како дополнителна терапија може да го поддржи концептот „храна како лек“ во превенција и третман на болести.
Црн или зелен чај: Дали е поздрав?
Нема јасен победник. Иако се чини дека зелениот чај се издвојува повеќе за неговите здравствени придобивки, децениските истражувања покажаа дека црниот чај дава значителни придобивки.
Што е најважно, двата чаеви нудат придобивки и лесно се вклопуваат во урамнотежена, здрава исхрана. Размислете за здравствените придобивки што ги нудат двата вида на чај како мотивација при изборот на вашиот омилен пијалок, без разлика дали е црн или зелен, и нека стане редовен дел од вашата рутина.